African Bubble

24 mei 2017 - Kaapstad, Zuid-Afrika

Zimbabwe, Zambia en Botswana

Nog maar vijf weken voordat ik alweer naar huis ga. Aan de ene kant is de tijd omgevlogen en voelt Kaapstad echt als mijn thuis wanneer ik van een weekendje weg weer terug ben. Het huis, wijk en huisgenoten zijn superleuk en weet alle leuke koffiezaakjes, barretjes en goede restaurants te vinden. Ook heb ik geen routebeschrijving meer nodig om door de stad te rijden, ik ken het misschien nog beter dan Rotterdam want in Nederland heb ik geen auto. Aan de andere kant voelt het echt lang geleden dat ik in Nederland was en heb ik zin om weer terug te gaan. Vooral omdat ik terugkom in de Nederlandse zomer en het buiten lekker lang licht is. Ook de veiligheid van Nederland mis ik: geen tralies voor de ramen, s’avonds alleen over straat en je auto niet op slot doen als je instapt. Ik ben het hier nu zo gewend maar je moet wel met van alles rekening houden.

Er moet nog 3 weken gewerkt worden en volgende week heb ik een weekje vakantie. Maron gaat tien dagen naar Namibie en ik vlieg naar de Victoria watervallen in Zimbabwe waar ik een kleine week wil gaan raften, hiken bij de grens met Botswana en natuurlijk ga zwemmen in de kleinere watervallen van Victoria. En ik reis alleen, Panama en Costa Rica in 2015 was de laatste keer dat ik alleen gereisd heb. Ben benieuwd! Op homoseksualtiteit staan hoge straffen in Zimbabwe. Natuurlijk vind ik dit erg en spannend, maar wil mij absoluut niet tegen laten houden om de wereld te zien alleen maar door wie ik ben.

Siphe (2)

Twee blogs geleden heb ik geschreven over Siphe. Een ernstig ondervoed jongentje met een vergevorderd stadium van aids en tbc. De verpleging heeft besloten om een sonde in te brengen omdat hij nog maar 18 kg woog. Het zou nog zijn enige redding zijn. De verpleging had niet goed afgemeten (voor de kenners: neusvleugel, oorlel, maagkuiltje) hoe ver de sonde ingebracht moest worden dus ze begrepen er steeds niets van dat er geen maagzuur opgezogen kon worden. Omdat ik nog nooit neussondes bij kinderen had ingebracht besloot ik de tweede keer mee te kijken en gaf de tip dat de sonde misschien te kort was. Ze hadden geen idee hoe ver de sonde ingebracht moest worden. Ik had dit uitgelegd en er werd een nieuwe, langere sonde uit de verpakking gehaald. Ook nu lukte het de verpleging niet om hem in te brengen omdat Siphe steeds kokhalsde. Bij een vierde poging en allebei de neusgaten vol met bloed besloot ik om een poging te wagen. De truc bij neussondes is dat je goed moet doorduwen als iemand moet braken, het betekent dat hij de maag in gaat. Toen Siphe opnieuw ging braken gaf ik een grote zet aan het slangetje en hij zat!! Trots dat ik was en schudde iedereen de hand, Siphe was erg blij. Nu afwachten of het ging werken.

Na een aantal dagen bleek de sondevoeding weinig resultaat op te leveren en Siphe werd ingestuurd naar het ziekenhuis waar hij tien dagen verbleef.

Afgelopen weekend is Siphe weer naar St Josephs gekomen en ik vroeg aan de staff nurse hoe het met hem ging. “hij is hier voor terminale zorg, zijn organen zijn te ernstig aangetast waardoor ze niet meer werken’’ Dit kwam voor mij binnen als een bom. Natuurlijk weet ik dat alle kinderen niet oud worden en sommigen zijn ernstig ziek, maar nu werd ik me er zo bewust van. Ik besloot naar Siphe te gaan en zag hem met zijn hoofd onder de dekens. Wat vraag je aan een kind die overlijdt binnen korte termijn? Ik heb helaas genoeg ervaring opgedaan over de stervensfase op de oncologie maar bij kinderen is het toch even anders. Uiteindelijk heb ik gevraagd of hij misselijk is, pijn heeft of zich onrustig voelt. Hij had alleen behoefte aan wat druiven.

Toen ik naar het kantoor liep had ik zoveel vragen.  Waar moet Siphe overlijden? Op zaal, waar de andere kinderen bij zijn? Vijftien jaar oud, door stomme ondervoeding? Waarom is er geen enkel familielid of vriend die hem nog heeft bezocht, zelfs zijn einde moet hij nog alleen doorbrengen. Zouden we hem in Nederland nog kunnen helpen? Krijgt hij geen dormicum of morfine? Wat als hij bang is? Kijken ze s’nachts wel vaak genoeg bij hem? Hij heeft helemaal niemand, wie betaalt zijn begrafenis?

Ook heb ik besloten om iedere zeurende en zeikende Nederlander op een tour de townships in stuur.

Oh my gosh

Er zijn van die momenten op dit avontuur dat ik echt denk: ‘’oh my god’’. Dit zijn van die momenten die wij Nederlanders ons niet kunnen voorstellen. Echt iets Afrikaans denk ik. Een aantal voorbeelden:

-          Voor de vijf afdelingen heb ik van het opgehaalde geld betrouwbare oorthermometers gekocht. De thermometers die ze voorheen gebruikten zijn rectale thermometers. Ook erg betrouwbaar, als je het in de bips stopt tenminste. Bij St josephs doen ze het onder de oksel en meten ze dus de huidtemperatuur. Een onbetrouwbare en gevaarlijke manier. Het kan zelfs voorkomen dat je geen koorts meet terwijl iemand wel koorts heeft.
Ik was blij dat ik het geld had om oorthermometers te kopen. Had er vijf gekocht bij de apotheek, een handleiding bij getypt en het aan een aantal verpleegkundigen uitgelegd. YES dacht ik, eindelijk iets wat een goede verbetering is en niet zo ingewikkeld. Totdat het tegendeel werd bewezen, zelfs iets simpels kunnen ze hier nog verpesten:
Een jongetje voelde warm aan en de verpleegkundige meette zijn temperatuur met de oorthermometer (YES), 39.8. Aardige koorts. Vervolgens haalt ze die andere klote thermometer uit haar zak en stopt het onder zijn oksel. 37.8. ‘’Nou het valt wel mee hoor, kijk maar 37.8, niets aan de hand.’’ TIATIATIA: this is Africa.

-          Veel kinderen hebben volle longen, dit kan komen door een chronische longziekte bij de hiv of door een longontsteking. Op de afdeling is er een apparaat om een tracheacanule schoon te zuigen. Een tracheacanule is een buisje in de luchtpijp die wordt geplaatst wanneer er een obstructie is in de luchtpijp. Bij mij is er geen enkel kindje opgenomen met een tracheacanule dus het apparaat wordt nauwelijks gebruikt. Je moet het apparaat voorstellen als een vierkante machine met daaraan een dun lang slangetje die slijm en speeksel kan opzuigen, dit belandt in een waterbak in de machine.  Nou dacht de verpleegkundige dat het wel zou helpen als ze even de longen schoon ging zuigen. Ze ging met het slangetje de mond in van een jochie en duwde zo diep dat hij ging braken, het braaksel werd opgezogen door de machine waarop ze zegt: ‘’goh zijn longen zitten wel vol zeg.’’ IS THIS REALLY HAPPENING?’’, je zuigt zijn braaksel op!! Niet zijn sputum wat uit de longen komt!! Je zuigt gewoon zijn maaginhoud leeg!! Vervolgens botste ze ook nog 10 keer tegen zijn gehemelte en keel aan waardoor het ging bloeden en het bloed ook werd opgezogen. Toen heb ik de machine uitgezet en op een rustige manier verteld wat er nou precies gebeurde. Ze zou me wel betweterig hebben gevonden, kan mij het schelen.

-          Er kwam een moeder haar zoontje bezoeken op de afdeling. Ze kwam rond half 9 op de afdeling om haar kind te bezoeken. Maar zoals iedere doordeweekse dag gaat hij naar school tot 14 uur. Dit was zij even vergeten maar vond het prima om op de afdeling te wachten. Ze heeft dus vanaf half 9 s’ochtends tot 14 uur gewacht op de afdeling. Heeft ze niets anders te doen? Ze vond het geen enkel probleem.’’Oh ik wacht wel eventjes.’’

-          Wanneer we op homevisits gaan wordt er geen contact gemaakt met de kinderen die we bezoeken. Ook is er geen afspraak gemaakt wanneer we komen. Het komt dus wel eens voor dat we in de ochtend plannen om vier kinderen te bezoeken die alle vier niet thuis zijn. Het probleem is dat deze kinderen vaak wel een uur rijden van elkaar vandaan wonen. Je bent dus soms vanaf 9 tot 13 aan het rondrijden zonder dat er iemand thuis is. Zonde van de tijd? Nee zo zien ze dat niet. Tussen de homevisits door gaan de driver en verpleegkundige ook vaak nog even langs de Mc Donalds, familie of gewoon boodschappen doen.

En het is inderdaad hun cultuur, en dit verandert niet in een paar jaar tijd. Ik heb zomaar het idee dat het over 1000 jaar nog niet is veranderd. De kennis wordt ze geleerd, de middelen zijn binnen handbereik maar goed en professioneel toepassen is lastig.

Zondagskind

Ja, soms voel ik mij een zondagskind. Een vriend in Nederland is langsgekomen en had voor vijf nachten een enorme villa gehuurd vlakbij het strand, net buiten Kaapstad. De villa had schitterend uitzicht over de baai van Hout Bay, en de bergen rondom de baai. Een zwembad ontbrak uiteraard niet en het was daarom een aantal dagen relaxen. Soms voel ik mij net een CapeTowner omdat ik als tourgids alle leuke plekjes laat zien. Over anderhalve week komt Bruce ook alweer, die ik dan weer kan rondleiden.

Bubble

De buitenlandse studenten die een semester in Kaapstad doorbrengen kennen elkaar bijna allemaal. Ongeveer 70% is Nederlands en het andere gedeelte is Duits, Amerikaans of Belgisch. De meeste weekenden zijn er wel huisfeesten waarop iedereen elkaar tegenkomt en iedere zondagochtend zijn er verzoekjes tot vriendschappen op facebook. Het is af en toe net een soap. Als ik een weekendje weg ben hoor ik zondagavond weer alle roddels van het afgelopen weekend. Het is echt een bubble waar we in leven die eind juni weer verdwijnt en eind augustus weer ontstaat. En de Nederlanders zijn echt overal, ik schat dat er zomaar een paar honderd Nederlandse studenten in Kaapstad zijn. De Afrikaanse economie krijgt er een boost van.

Youri

6 Reacties

  1. Maartje:
    24 mei 2017
    Your, ik vind je een topper. Bedankt voor deze (tranende) eyeopener.. En je wordt gemist op de HHS. Kus
  2. J.hitsert:
    25 mei 2017
    brillant trots op je xx
  3. Anja:
    26 mei 2017
    LY
  4. Netty hitsert:
    26 mei 2017
    tja we hebben het ziekenhuis gezien. Wat moeten we er verder nog over zeggen. Wij zijn allemaal zo trots op je. Je hebt het volgehouden, en wat een levenservaring heb je opgedaan. En idd als je het leest lopen de tranen over je gezicht. Zimbabwe ......, we zullen zo blij zijn als je weer terug bent. Super dat Bruce komt. Tot 2 Juli , dikke kus van mama.
  5. Frits:
    26 mei 2017
    Erg indrukwekkend. Wat een vreselijk verhaal van dat jongetje. Afrika is een emotionele achtbaan met zoveel indrukken van schoonheid, rijkdom en ellende. Wees je voorzichtig in Zimbabwe. Ik mis je erg. xxx
  6. Je zus:
    29 mei 2017
    ❤️❤️❤️ Super mooi geschreven weer... Said World